‘Als je een paar blaadjes van deze bloedzuring aan je sla toevoegt doe je jezelf en de andere mensen bij je maaltijd zo’n plezier! Het geeft net een pittiger smaakje aan je soms wat saaie botersla. Pluk maar een blaadje en proef maar!’
Enthousiast wijst Aleida, vrijwilliger bij het Voedselbos Emmeloord, mij wat groens aan. Gehurkt zit ik naast haar voor een paar plantjes aan de rand van een wat modderig pad en kan, nadat ik een blaadje geproefd heb, niets anders doen dan haar helemaal gelijk geven. Wat een heerlijke smaak. Dit moet ik onthouden. En hoe gemakkelijk; je mag dit Voedselbos in Emmeloord vrij betreden op elk moment van de dag en bijna van alles een klein beetje voor eigen gebruik plukken.
5 jarig bestaan Voedselbos Emmeloord
Het Voedselbos Emmeloord van ca 6 ha groot bevindt zich aan de rand van het centrum in de noordoosthoek van Emmeloord. Om er te komen rijd je de Sportlaan af. Na de ijsbaan, de drafbaan, de manege en de scouting kom je tot slot bij nummer 48, de barak van het Voedselbos en begeef je je in een oase van groen en rust. Een heerlijk natuurterrein om te wandelen of om op een bankje te zitten en te genieten van de vogels, de kruiden en het fruit om je heen. Ook kan je actief meedoen als vrijwilliger in het onderhoud of je opgeven bij een workshop.
Daarnaast kan je in de barak plantjes en jam en siroop van eigen Voedselbosproducten kopen tegen kleine prijsjes, dit met als doel: enthousiasmeren, zodat mensen thuis een moestuintje beginnen.
Ontstaan Voedselbos Emmeloord in de Noordoostpolder
Voordat we begonnen aan de rondleiding door het Voedselbos, zaten wij, Samen Bewust Zijn Noordoostpolder, samen met Aleida en Jannie, 2 vrijwilligers van het Voedselbos Emmeloord onder een grote kastanjeboom. Ze vertelden ons over het ontstaan van het Voedselbos.
‘Een kleine zes jaar geleden had het Emmelerbos dat voornamelijk uit essen bestond veel ziekte in deze bomen. Studenten van een middelbare landbouwschool met een les toegepaste biologie ontvingen de opdracht: ontwikkel een plan voor dit bos na de kap van de zieke essen. Een eerste schets van het huidige Voedselbos ontstond en de studenten mochten dat vervolgens presenteren bij de gemeente. Het plan werd enthousiast ontvangen en er stonden mensen met passie voor gezond bodemleven en gezond voedsel op. Nu vijf jaar later zie je een jong Voedselbos met eerste producten als appels, peren, noten, bessen en kruiden.’ Duidelijk trots kijken Aleida en Jannie hierbij om zich heen.
De échte oogst van dit Voedselbos in de Noordoostpolder
Een van de doelen van het Voedselbos is educatie. Er komen hier geregeld schoolklassen en er worden rondleidingen en bedrijfsuitjes georganiseerd. Ook verzorgt het Voedselbos kookworkshops met eigen producten als rabarber, daslook, kruiden of appels.
Inherent aan dit alles is het bevorderen van de sociale cohesie. Samen zorg dragen voor natuurwaarden, voor biodiversiteit.
‘Biodiversiteit. Dat woord hoor ik de laatste tijd vaak. Hoe past dat woord binnen het Voedselbos?’
Die opmerking is niet aan dovenmansoren gericht. Jannie gaat er voor zitten en wijst naar een brandnetel. ‘Alles begint met de plant. Daar eet bijvoorbeeld een slak van. Een heel toepasselijk voorbeeld momenteel. De slak wordt vervolgens zelf opgegeten door een spitsmuis en de muis wordt tijdens een nachtelijke vlucht opgepikt door een uil. Al deze dieren hebben gepoept en daar eten weer insecten van en een deel van de ontlasting zal in de grond verdwijnen en als meststof dienen voor nieuwe planten. Insecten zijn een belangrijke schakel en vormen een groot deel van de biodiversiteit. Ze zijn de opruimers van de natuur, zijn zelf voedsel voor veel andere dieren en sommige soorten zijn essentieel voor de bestuiving van onze groente- en fruitgewassen. En als je dan weet dat sommige insecten afhankelijk zijn van maar één soort plant dan moeten we zorgen dat we de planten de ruimte geven en dat we ze goede condities bieden.’
In mijn hoofd zie ik voedselketens en kringlopen van planten en dieren en bedenk mij hoe wij hier als mens in bewegen en afhankelijk van zijn.
‘Waarom hoor en lees ik de afgelopen tijd zo vaak het begrip ‘biodiversiteit‘?’
‘Biodiversiteit maakt de natuur sterker en ons daarmee weerbaarder. Het zorgt bijvoorbeeld voor voedsel met energie en schoon drinkwater. De natuur kan het heel goed zelf regelen, maar de mens is op veel vlakken te verstorend bezig en trekt daarmee de gezondheid uit balans’, vervolgt Jannie. ‘Er moet dus meer bewustzijn hiervoor komen.’
Bewust zijn van gezonde voeding
‘Waren jullie altijd al bewust met jullie voeding bezig?’ ‘O ja, als kind hielp ik graag in de moestuin en keuken. Als puber las ik er veel over, maar was niet echt bezig met zelf koken. Later door de drukte van het werk kwam het hier ook niet altijd van. Wel, heb ik op de school waar ik jarenlang locatieleider was een gezonde kantine gestimuleerd. We boden kleine smoothies en fruitsalades gratis aan ter kennismaking/motivatie. De jeugd moest wennen, maar het werd graag gegeten. Thuis kook ik nu het liefst met verse producten uit eigen tuin of van een boerderijwinkel uit de Noordoostpolder. Het is vaak wel meer werk dan kant en klare producten, maar het is zoveel gezonder.
Boodschappen doen in een supermarkt is door het onduidelijke aanbod ook gewoon moeilijk geworden. Je ziet het aan de hoeveelheid mensen die dik zijn. Tegenwoordig is er veel ultrabewerkt voedsel te koop. Het voedsel is helemaal uit elkaar gehaald en bewerkt, zodat de klanten de kleur en de vorm zien die zij wensen. Daarnaast moet het een lang houdbaarheidsproduct worden, dus stopt de industrie er nog een paar stoffen bij. Nee, dit heeft niets meer met gezonde voedingswaarde te maken, het is gewoon slecht voor je lijf. Het tv programma ‘Keuringsdienst van waarde’ zou er tig úitzendingen mee kunnen vullen.’
’Jannie aarzelt even, maar vertelt dan over haar persoonlijke gezondheidsuitdagingen. Ze heeft een longtransplantatie ondergaan. Ze at al gezond, maar is zich nu nog meer bewust.
‘Ik heb nieuwe longen en daar ben ik dankbaar voor. Ze geven mij meer energie en daarmee vrijheid. Dit houd ik graag zo en ik zal ze dus ook goed verzorgen!’
Vrijwillige activiteiten in Voedselbos Emmeloord
En wat doen jullie zoal met al die energie voor het Voedselbos Emmeloord?’
‘Elke woensdagochtend werken we met zo’n 15 à 25 vrijwilligers van verschillende leeftijden en diverse achtergronden waaronder ex- en gepensioneerde boeren. Het bos is opgedeeld en in elk gebied zijn er 2 à 3 verantwoordelijk. Je kan lekker in beweging zijn met graafwerk of aan de slag bij het kruidenpad, de eetbare bloemen, de strokenteelt die we samen met schoolkinderen hebben gezaaid of bijvoorbeeld de bessentuin.’ Terwijl Aleida vertelt zien we de beleving van haar gezicht afspatten. ‘Het is heerlijk om in het bos te werken en te zien hoe het zich ontwikkeld. Sinds kort hebben we een app voor vogelgeluiden en leren we ze herkennen. Ook leren we veel van elkaar. Graag mag ik kennis overbrengen in de kookworkshops. Daar moet je je echt eens voor aanmelden. Bekijk onze online agenda maar!’
Over een paar jaar is het Voedselbos Emmeloord …
‘Als we mogen fantaseren dan is de Noordoostpolder over een paar jaar een voorbeeldfunctie voor de rest van het land. Dan weet sowieso iedereen in de Noordoostpolder dat het Voedselbos bestaat en wat het inhoudt. Zijn er in alle dorpen en buurten gezamenlijke moestuinen en voedselbossen. Particulier is het moeilijk op te zetten qua verantwoordelijkheid en de gemeente zal daarom initiatiefnemer zijn en gemeentegrond beschikbaar stellen. Naast de omwonenden sluiten scholen en bedrijven aan. De mensen zijn zich bewust dat zij hun eigen gezondheid in hun land en hand hebben.’
‘Om hiermee een aanvang te maken: Kom een keer langs. Kom een keer kijken op eigen houtje of schiet ons aan. Elke woensdagochtend zijn we aanwezig.’
Aldus Aleida en Jannie, welke wij hartelijk bedanken voor de mooie kennismaking deze ochtend!
